Lise ve üniversite stajyerlerinin ücret, vergi ve sigortalılıkları ile ilgili önemli noktaları ve işverenler açısından uygulamada faydalı olabilecek detayları bu yazıda paylaşmaya çalışacağım. Birçok öğrenci işletmelerde staj yapıyor. Ancak bu öğrencilere ücret ödenip ödenmeyeceği, ücret ödenmesi durumunda ödenen ücretlerden vergi ve sigorta primi kesilip kesilmeyeceği konuları merak edilmekte. 3308 sayılı kanun bu konuda birçok soruya cevap vermektedir.Meslek lisesi öğrencileri;
- Ücret
o
Çalıştıkları süre boyunca asgari ücretin yüzde
otuzundan az olmamak üzere aylık ücret verilmesi gerekmektedir.
o
Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün
eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının;
1.
20 ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde
%30’undan,
2.
20’den az personel çalıştıran işyerlerinde
%15’inden, aşağı ücret ödenemez.
- Vergi
o
Çalıştıkları süre boyunca asgari ücretin yüzde
otuzundan az olmamak üzere aylık ücret vermesi gerekmektedir. Bu ücret
üzerinden hiç bir vergi kesintisi yapılmayacaktır. (3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 25. Maddesi; Aday çırak, çırak ve
öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.)
o
Ödenen ücret %30’u aşarsa bu durumda ödeme
yapacağı staj ücreti asgari ücreti aşarsa, sadece aşan kısmın hem gelir ve hem
de damga vergisi ödenmek zorundadır. Ancak, hiçbir şekilde sigorta primi ödeme
zorunluluğu yoktur.
- SGK
o
Stajyerlerin sigorta primlerini okul öder.
o
Liseli stajyerlerinde sosyal güvenliği ise okul
müdürlükleri tarafından SGK’ya verilecek işe giriş bildirgesi ve aylık prim
hizmet belgeleri ile sağlanmaktadır.
- İşverenin genel yükümlülükleri;
o
Staj süresi boyunca 3308 sayılı Mesleki Eğitim
Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde öğrencinin işyerine devam durumunu
okul idaresine bildirmek ve işyeri kusuru dolayısıyla meydana gelmesi muhtemel
bir iş kazası ya da meslek hastalığı karşısında ilgili kanunda belirtilen
sorumlulukları yerine getirmektir.
o
3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 12. Maddesine göre;
aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere işletmelerce
her yıl tatil aylarında bir ay ücretli izin verilir. Ayrıca mazeretleri kabul
edilenlere okul müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de
verilebilir.
o
Stajın bitimi; hazırladığı staj dosyasının
imzalanıp onaylanmasından ibarettir.
Staj yapma zorunluluğu bulunan yüksekokul ya da üniversite öğrencileri;
- Mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları olan meslek yüksekokullarında veya Teknik Eğitim Fakültesi vb. mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim görenler;
o
Torba Kanun’la özellikle stajyer
üniversitelilerin sigortalılıkları ile ilgili olarak önemli değişiklikler
yapılmıştır. Torba Kanun’la yapılan düzenlemeyle eskiden 3308 sayılı kanun
kapsamında olmayan mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları olan
meslek yüksekokulu, Teknik Eğitim Fakültesi vb. mesleki ve teknik eğitim
okulları öğrencileri 3308 sayılı Kanun kapsamına alınmıştır:
o
Buna göre bu kapsamdaki stajyerler 3308 sayılı
Kanun kapsamında değerlendirilmekte olup yukarıda belirtilen şartlarda
değerlendirilirler.
o
Üniversite öğrencilerinin tamamı 3308 sayılı
Kanun kapsamında değildir. Üniversite öğrencilerinin 3308 sayılı kanun
kapsamında değerlendirilmesi için mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları olan meslek yüksekokullarında veya Teknik Eğitim Fakültesi vb.
mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim görmeleri gerekmektedir.
- Diğer üniversite stajyerleri;
o
3308 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan stajyer
öğrencilere örneğin İ.İ.B.F İşletme öğrencisi için işveren açısından ücret
ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
o
Sigorta primleri okul tarafından ödenir.
o
Stajları süresince bir ücret almış olsalar dahi,
işyerlerindeki çalışmaları serbest irade beyanı ile değil, ilgili eğitim
kurumlarının statülerinden doğan bir zorunluluğa dayanması nedeniyle, hizmet
akdi ile bağlılık söz konusu olamayacağından, sigortalı sayılmamaları
gerekmektedir. Yani 4/a kapsamında sigortalı bildirilmeyecektir.
o
Staj yapma zorunluluğu bulunan üniversite öğrencilerine
bu stajları süresince herhangi bir ödeme yükümlülüğü bulunmamasına rağmen,
ücret ödeyen işverenler bu ödemeler üzerinden gelir vergisi matrahı dilimlerine
göre gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapacaktır. Dolayısıyla bu şekilde çalışan stajyer öğrenciler için bordro
düzenlenmesi gerekmektedir. Fakat stajyer öğrenciler sigortalı sayılmadıkları
için SSK kesintisi yapılmayacağından bu kişilere ödenen tutarlar aylık SSK
primleri bildirgesinde gösterilmeyecektir.
- Stajyer adı altında çalıştırılan üniversite öğrencileri;
o
Staj zorunluluğu olmayan, yüksekokul tarafından
staj yaptırılmayan ve işverence bulunarak çalıştırılan üniversite
öğrencilerinin, işyerinde normal çalışanlar gibi ücret ve sigorta primleri
işveren tarafından ödenmesi ve ödenen ücretten hem vergi, hem de sigorta
priminin kesilmesi gerekecektir.
Hatalar;
Stajyer öğrenciyi Fazla Mesaili çalıştırma.
Stajyer öğrenciye sömestre döneminde ücretli izin vermeme.
Stajyer ücreti ödememe ya da eksik ödeme.
Stajyer öğrencinin uğradığı İş Kazası yada Meslek Hastalığını kuruma bildirmeme.
Staj süresi sona eren stajyerin tekrar aynı işyerinde çalışmaya devam ederse sigortalı işe giriş bildirgelerini unutmaları.
İzin verilmesi durumunda izin dilekçelerinin/formlarının
doldurulmaması.
Kaynaklar:
Çok güzel özetlemişsiniz,teşekkürler.
YanıtlaSilTeşekkürler
Sil